• darkblurbg
  • darkblurbg

Platform MEERGGZ deelt de grote veranderopgave in het IZA

Gepubliceerd op: 23-09-2022

Platform MEERGGZ, de branchevereniging voor ondernemende ambulante ggz-instellingen, ziet aanknopingspunten in het Integraal Zorg Akkoord (IZA) voor de noodzakelijke transformatie van de GGZ om toegankelijkheid en kwaliteit in de toekomst te borgen. MEERGGZ is met name enthousiast over het belang dat wordt toegekend aan effectieve zorg en het begrenzen van zorg. MEERGGZ zet wel enkele kritische kanttekening bij het akkoord.

De groeiende vraag naar GGZ is een brede maatschappelijke opgave die een collectieve aanpak vraagt. Om in de toekomst toegankelijk te zijn als sector, zullen we deze groei een halt toe moeten roepen. Landelijk moeten we de instroom verkleinen en de uitstroom vergroten. De basis voor deze veranderingen is kritisch kijken naar de Juiste Zorg Op de Juiste Plek en daarbij moeten we ons afvragen of professionele hulp in al die gevallen wel het juiste advies is?

In het afgelopen decennium is het inschakelen van professionele hulp de norm geworden. Deze ontwikkeling loopt parallel aan het steeds complexer worden van onze samenleving, wat de druk op de individuele mens heeft vergroot. Als gevolg van deze ontwikkelingen lopen we enerzijds het risico op het medicaliseren van normale levensvragen en anderzijds het risico op overbehandeling (omdat de zorgvraag nooit op lijkt te houden). MEERGGZ pleit voor het maken van afspraken over objectieve kwaliteitsindicatoren die bepalen of er instroom of uitstroom uit de GGZ plaats kan vinden. Daarnaast pleit MEERGGZ voor een goede organisatie van vangnetten voor mensen die dat (soms blijvend) nodig hebben, ook juist buiten de GGZ.

Marjolijn Vreeswijk, voorzitter MEERGGZ: “Onze leden staan ter beschikking om mee te denken en te werken aan de noodzakelijke transitie voor een toegankelijke GGZ”.

Aanbevelingen

MEERGGZ heeft een aantal aanbevelingen voor de verdere uitwerking van het IZA in de komende tijd:

Communicatie over recht op zorg
MEERGGZ vraagt het Ministerie van VWS haar boodschap “iedereen heeft RECHT op zorg” te vervangen door een meer realistische boodschap: “professionele zorg is er voor mensen die dat echt nodig hebben”. Het maken van afspraken over het inzetten van professionele hulp, met ondersteuning van objectieve kwaliteitsindicatoren, zal de GGZ helpen zorgvragen niet onnodig te medicaliseren en daarnaast overbehandeling helpen te voorkomen.

MEERGGZ adviseert het opzetten van een heldere en eenduidige communicatiestrategie die in lijn is met de uitgangspunten van het IZA.

Samenwerking sociaal domein
MEERGGZ ziet de meerwaarde van verkennende gesprekken, eventuele triagepunten en regionale samenwerkingen tussen de domeinen als er vraagtekens zijn t.a.v. Juiste Zorg Op de Juiste Plek. Bijvoorbeeld als sociale problemen op de voorgrond staan (financiële problemen, problemen met werk, problemen met dagbesteding en sociaal steunsysteem). MEERGGZ benadrukt hierbij wel om bij een duidelijke indicatie rechtstreeks te verwijzen vanuit huisarts/POH naar GGZ.

Vrije artsenkeuze
MEERGGZ neemt de stelling in dat gecontracteerd werken aantrekkelijker moet worden gemaakt, in plaats van dat ongecontracteerd werken te bestraffen. Het verbeteren van het contracteerproces, het overleg en de afstemming door het jaar heen zal de relatie tussen zorgaanbieders en Zorgverzekeraars sterk kunnen verbeteren. Ook zal dit helpen om de nodige transities en innovaties in gezamenlijkheid af te stemmen. MEERGGZ is bezorgd dat het verlagen van de vergoeding voor ongecontracteerd werken in de hand werkt dat Zorgverzekeraars in de toekomst juist minder geprikkeld worden een goede relatie te onderhouden en meer ruimte krijgen om aanvullende eisen te stellen. Daarnaast vreest MEERGGZ dat deze aanpassing een grote belemmering opwerpt voor nieuwe toetreders, die noodzakelijk zijn voor innovatie in de sector. Aan de andere kant deelt MEERGGZ wel het belang dat ongecontracteerd werken geen uitvlucht moet bieden voor partijen die zich niet aan wet- en regelgeving willen houden.

Uitstroom van regiebehandelaren
De uitstroom van regiebehandelaren uit de Instellingen naar het vrijgevestigde veld ziet MEERGGZ als een groot probleem voor behandelingen van mensen met ernstige en complexe problematiek. MEERGGZ daagt VWS, ZN, deNLggz en MIND uit om te zoeken naar een soortgelijke oplossing zoals beschreven voor de psychiaters in IZA 1.0. Werken in de vrijgevestigde praktijk voor psychologen mogelijk maken onder de voorwaarde van het ter beschikking stellen van uren als regiebehandelaar aan de Instellingen. Op die manier kan het aanwezige potentieel van regiebehandelaren ingezet worden voor ernstige en complexe problematiek, waar nu de langste wachttijden zijn. MEERGGZ benadrukt dat deze regiebehandelaren onmisbaar zijn voor deze doelgroep en vraagt hen daarvoor een stukje verantwoordelijkheid te nemen. Aan de andere kant onderschrijft MEERGGZ dat Instellingen verantwoordelijkheid moet dragen voor een prettige werkplek voor behandelaren.

Scheiden van cure en care
MEERGGZ merkt op dat financiering volgens het Zorgprestatiemodel niet werkt bij grote geïntegreerde instellingen en we maken ons zorgen om de continuïteit van de instellingen die noodzakelijke zorg leveren aan patiënten met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPA). Het IZA lijkt hiervoor geen structurele oplossingen te bieden. Verdergaand onderscheid in cure en care ziet MEERGGZ als noodzakelijke voorwaarde waarbij we de NZa vragen om kritisch te kijken naar een duurzaam financieringsmodel voor de zorg aan patiënten met EPA: WLZ lijkt aangewezen.

E-health
MEERGGZ is van mening dat VWS, de NZA en de Zorgverzekeraars meer moeten doen om het gebruik van digitale middelen in de GGZ te bevorderen: VWS zou voorwaarden voor veilige gegevensuitwisseling in de gehele gezondheidszorg moeten maken. Verbeterpunten zijn: het bespreken van digitalisering bij de zorginkoop; het afspreken van een betaaltitel voor E-health en het inzetten op doorontwikkeling van Evidence Based digitale of blended behandelprogramma’s.


HoNOS
MEERGGZ waarschuwt voor het gebruik van de HoNOS als instrument voor het generen van sturingsdata. De HoNOS is een subjectief instrument, MEERGGZ adviseert het gebruik (en zo nodig ontwikkeling) van objectieve maten voor data analyse over zorgzwaarte en kosteneffectiviteit.

Preventie
MEERGGZ is van mening dat gerichte en structurele preventie zinvol is. MEERGGZ waarschuwt voor het verwachten van korte termijn effecten. Preventie is geen quick fix. Hoe langer en stabieler dit beleid wordt ingezet, hoe gunstiger de effecten.

Financiering en capaciteit in het Sociaal Domein en ketensamenwerking
Tot slot is MEERGGZ bezorgd over de financierings- en capaciteitsproblemen in het sociaal domein en vindt zij realisme over wat het sociaal domein kan oplossen van belang. Uiteindelijk gaat het om het verbeteren van de samenwerking in de gehele zorgketen, van instroom via huisarts naar POH, sociaal domein of GGZ, tot uitstroom. Voor de gehele keten is het van belang te definiëren welke zorg geleverd moet worden door wie en wat criteria zijn voor het bepalen wanneer de zorg heeft volstaan. Dit zal helpen de onderlinge doorstroom te versnellen en verbeteren.